روستای آدم کوتوله ها

در کشوری با هزاران سال تمدن مملو از آثار تاریخی و جاذبه های طبیعی زندگی می کنیم و هنوز بسیاری از این جاذبه ها برای مردم ناشناخته است و از وجود آن بی اطلاع هستند.

یکی از این جاذبهای دست ساز و تاریخی که سالانه تعداد زیادی گردشگر به سوی خود جذب می کند ، روستای ماخونیک ، هفتمین روستای شگفت انگیز جهان است. شاید باورتان نشود اما تمامی اهالی این روستا کوتوله هستند و بلندترین فرد این روستا مردی با قد ۱ متر و ۴۰ سانت بوده است که در اصطلاح به آنها لی لی پوت می گویند.

روستای ماخونیک در ۱۴۲ کیلومتری شهرستان بیرجند در استان خراسان جنوبی قرار دارد. فاصله این روستا تا مرز افغانستان تنها ۳۰ دقیقه است و مردمانش در اصل افغان هستند که در حدود ۳ قرن پیش به ایران وارد شده اند. بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۰ ، جمعیت این روستا ۷۳۹ نفر ( ۱۶۴ خانوار ) بوده است.

خانه های اهالی دارای شکل هندسی خاصی نیست ولی معماری آن جالب است به این صورت که نصف خانه در زیر زمین قرار دارد تا در تابستان فضای داخل آن خنک باشد و در زمستان از سرما دور باشند. ارتفاع این خانه ها حدود ۱متر الی ۱متر و نیم است و اگر یک فرد عادی بخواهد وارد این خانه ها شود باید تا کمر خم شود. عمده مصالح به کار رفته در مسکن روستایی ها سنگ ، چوب ، هیزم و کاهگل است .

به غیر از قد کوتاه مردم این روستا آداب و رسوم و فرهنگ آنها باعث معروفیت روستای ماخونیک شده است. مردم ماخونیک تا ۵۰ سال پیش چای نمی نوشیدند ، شکار نمی کردند و اصلا گوشت هم نمی خوردند و هنوز سیگار نمی کشند .
ازدواج فامیلی و نوع تغذیه باعث شده که افراد روستای ماخونیک کوتاه قد باشند ولی چند سالی میشود که با تغییر وضعیت تغذیه اهالی و مصرف قرص و قطره آهن قد آنها بلند تر شده است.

در حال حاضر روستا نسبت به گذشته ، پیشرفت های بسیاری کرده است و با امکاناتی چون بهداشت و برقرار کردن کلاس های درسی در مقاطع مختلفی تحصیلی ارتباط مردم با دنیای بیرون از روستا برقرار شده است.

از مغازه هایی که در این روستا باز شده  مغازه قصابی و خوار و بار فروشی است.

شغل مردم ماخونیک تا چند سال پیش دامپروری و کشاورزی بوده است اما از چند سال گذشته تا به حال مردان این روستا در معادن سنگ کار می کنند و زنان به قالیبافی مشغول هستند.

از غذاهای محلی این روستا میتوان به آب قره قروت ، گندم کل ، گرماس ، آب دوغ ، آب ماست ، کاچی شلغم ، تلوشیر، کشک ، اشتر غار و تلخو اشاره کرد.

از آثار تاریخی ماخونیک می توان به سنگ سیاه (سنگ نگاره) ماخونیک، بنای برج و قلعه، برج گل انجیر، منزل سرگردونی نادر مرده اشاره کرد.

در حال حاضر گردشگران خارجی و داخلی زیادی از این روستا دیدن می‌کنند و این روستا از روستاهای هدف گردشگری خراسان جنوبی به شمار می‌رود.